در سالهای اخیر، ارمنستان به یکی از مقاصد جذاب برای کارآفرینان و استارتآپهای منطقه، بهویژه ایران، تبدیل شده است. نزدیکی جغرافیایی، شباهتهای فرهنگی، هزینههای پایینتر نسبت به اروپا و حضور اکوسیستم نوآوری در حال رشد، این کشور را به گزینهای جدی برای توسعه کسبوکار و جذب سرمایه تبدیل کرده است.یکی از پرسشهای اصلی بنیانگذاران استارتآپ ایرانی این است که آیا میتوانند در ارمنستان فاند (سرمایهگذاری) و حمایت مالی دریافت کنند؟
پاسخ کوتاه، «بله» است؛ اما با شرایط، مسیرها و الزامات خاصی که در ادامه بررسی میکنیم.
۱. نگاهی به اکوسیستم استارتآپی ارمنستان
ارمنستان طی یک دهه گذشته رشد چشمگیری در حوزه فناوری، نوآوری و کارآفرینی داشته است. دولت ارمنستان، سازمانهای بینالمللی، صندوقهای سرمایهگذاری و شتابدهندههای خصوصی در این مسیر نقش فعالی ایفا میکنند.
برخی ویژگیهای مهم اکوسیستم استارتآپی ارمنستان:
زیرساخت فناوری قوی: تمرکز بر حوزههای IT، هوش مصنوعی، فینتک و بیوتکنولوژی.
نیروی کار متخصص و چندزبانه: تسلط به انگلیسی و روسی، و دسترسی به برنامهنویسان و متخصصان با هزینه کمتر نسبت به اروپا.
حمایت دولت و قوانین مشوق سرمایهگذاری: معافیتهای مالیاتی، تسهیل ثبت شرکت و حمایت از صادرات خدمات IT.
رویدادها و شبکهسازی گسترده: مانند Digitec، Sevan Startup Summit و Angel Investor Network.
۲. شرایط کلی برای دریافت فاند بهعنوان یک استارتآپ ایرانی
برای اینکه یک استارتآپ ایرانی بتواند از منابع سرمایهگذاری یا حمایت مالی ارمنستان استفاده کند، معمولاً این شرایط لازم است:
ثبت رسمی شرکت در ارمنستان (اغلب بهصورت LLC یا CJSC).
طرح کسبوکار (Business Plan) شفاف با قابلیت رشد و مقیاسپذیری.
مدل درآمدی مشخص و شواهدی از اعتبار بازار (Market Validation).
حضور یا فعالیت فیزیکی در ارمنستان، حداقل با یک دفتر یا تیم کوچک.
تطابق با حوزههای اولویتدار سرمایهگذاران (مانند فناوری، خدمات دیجیتال، نوآوری صنعتی).
مستندسازی شفاف از ساختار سهام و مالکیت فکری.
مشاوره امکانسنجی، تدوین بیزینس مدل و بیزینس پلن در ارمنستان
۳. منابع اصلی فاند و حمایت مالی در ارمنستان
الف) سرمایهگذاران فرشته (Angel Investors)
شبکههایی مانند Angel Investor Club of Armenia از کارآفرینان و سرمایهگذاران خصوصی تشکیل شدهاند که علاقهمند به سرمایهگذاری در مراحل اولیه هستند.
مناسب برای استارتآپهایی با ایده نو و تیم قوی.
ب) صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر (Venture Capital)
نمونهها: Granatus Ventures، SmartGateVC.
سرمایهگذاری در مراحل رشد و مقیاسپذیری.
معمولاً نیازمند سابقه فعالیت و مشتری واقعی.
ج) شتابدهندهها و مراکز نوآوری
مانند FAST Foundation، Hero House، Enterprise Incubator Foundation (EIF).
ارائه سرمایه اولیه کوچک، فضای کاری، آموزش و شبکهسازی.
د) برنامهها و گرنتهای بینالمللی
پروژههای اتحادیه اروپا، بانک جهانی، UNDP و USAID که در قالب گرنت (کمک بلاعوض) برای پروژههای نوآورانه ارائه میشوند.
مزیت: نیاز به بازپرداخت ندارند، ولی رقابت شدید است.
هـ) حمایت دولتی و معافیتهای مالیاتی
برنامههای دولت ارمنستان برای استارتآپهای فناوری شامل کاهش یا حذف مالیات بر درآمد و سود شرکت در چند سال اول.
۴. مسیر اقدام برای یک استارتآپ ایرانی
تحقیق بازار و شناسایی فرصتها
بررسی حوزههای مورد علاقه سرمایهگذاران و نیازهای بازار ارمنستان.
ثبت شرکت در ارمنستان
انتخاب ساختار مناسب (LLC یا CJSC).
دریافت کد مالیاتی و افتتاح حساب بانکی.
آمادهسازی مدارک سرمایهگذاری
بیزینس پلن، Pitch Deck، پیشبینی مالی، نمونه محصول.
شبکهسازی و حضور در رویدادها
شرکت در کنفرانسها و میتآپهای استارتآپی.
درخواست رسمی از صندوقها یا برنامههای حمایتی
ارسال مدارک و شرکت در جلسات ارزیابی.
بررسی هزینه های زندگی در ارمنستان
۵. چالشهای احتمالی برای استارتآپهای ایرانی
مسائل بانکی و تحریمها: برخی تراکنشهای بینالمللی نیاز به واسطه یا حساب ارمنی دارد.
تطبیق با زبان و فرهنگ کسبوکار محلی: اگرچه بسیاری انگلیسی صحبت میکنند، ولی ارتباط محلی اهمیت دارد.
رقابت فزاینده: اکوسیستم ارمنستان در حال رشد است و جذب فاند نیاز به تمایز دارد.
۶. مزایای انتخاب ارمنستان برای جذب فاند
هزینههای پایینتر نسبت به کشورهای اروپایی.
نزدیکی جغرافیایی و امکان رفتوآمد آسان.
دسترسی به بازار اتحادیه اقتصادی اوراسیا و فرصت صادرات.
حمایت قانونی و تسهیلات ثبت شرکت سریع.
دریافت فاند و حمایت مالی برای استارتآپهای ایرانی در ارمنستان کاملاً امکانپذیر است، به شرط اینکه تیم مؤسس بتواند با آمادگی کامل وارد اکوسیستم نوآوری این کشور شود، مسیرهای سرمایهگذاری را بهدرستی بشناسد و طرح کسبوکار خود را به شکلی حرفهای ارائه دهد.
پیشنهاد ما
اگر یک استارتآپ ایرانی هستید و میخواهید در ارمنستان فعالیت کنید، جذب سرمایهگذار و آشنایی با اکوسیستم نوآوری این کشور نیاز به راهنمایی حرفهای دارد. Armenia Link Group با بیش از ۲۵ سال تجربه در مشاوره مدیریت و توسعه کسبوکار، مشاوره به اکوسیستم استارتآپی ، شبکهسازی و معرفی به سرمایهگذاران، میتواند شریک مطمئن شما در این مسیر باشد.
برای مشاوره و آشنایی با فرصتهای استارتآپی ارمنستان با ما در تماس باشید:
37495857867+
دکتر علی غفارهاشمی
Dr. Ali Ghafarhashemi
